مقدمه:
نوعی از تشیع، در جامعه‌ی امروز ما به عنوان دین رسمی پذیرفته شده که بخش‌هایی از قواعد نظری و قوانین عملی آن، در هیچ کتاب و سندی نوشته نشده و مستند به هیچ سند معتبری از وحی نیست، ولی به شدت در عمل، ‌مراعات ‌می‌شود و بدنه‌ی اصلی فرهنگی دینداری عوام شیعه‌ی امروز را تشکیل می‌دهد، این نوع از تشیع را «تشیع نانوشته» می‌نامیم.
چون این دیدگاه‌ها و اعمال، در نزد تقریباً عموم شیعیان ایران رایج است، از آن به «تشیع» یاد می‌کنیم ولی در حقیقت، اینها تشیع ناب و خالص نیست. و از آن جهت به آن «نانوشته» می‌گوییم که عمده‌ی آن، حتی در جایی نوشته نشده و فقط به صورت سینه به سینه از نسلی به نسل بعد منتقل می‌گردد، یا به صورت موجی توسط رسانه‌های جمعی (تلویزیون،‌ رادیو، اینترنت و روزنامه) به قالب عملی دینی جلوه‌گر ‌می‌شود.
البته باید توجه داشت که این دیدگاه‌ها و آداب عملی، از مواردی انتخاب شده که عمومیت دارد و قسمت زیادی از دیدگاه‌ها و آداب و رسوم شیعیان در نقاط مختلف ایران، در آن نیامده است.
همچنین لازم به ذکر است که این دیدگاه‌ها و آداب، مربوط به شیعیان ایران است و اگر دیدگاه‌ها و آداب سایر شیعیان مانند شیعیان عراق، عربستان، هند و پاکستان مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد، عجایب و غرایب بسیار دیگری بر این مجموعه افزوده می‌شود.
و نیز باید توجه داشت که این دیدگاه‌ها و آداب و رسوم، مربوط به زمان حال است و از آنچه در گذشته، رایج بوده و اکنون مورد توجه نیست، چشم‌پوشی شده است. امیدواریم روزی بیاید که موارد یاد شده در ذیل، با موارد منهاجی آن، جایگزین گردد.
در ادامه، نمونه‌هایی از تفاوت «تشیع نانوشته» به همراه مقایسه‌اش با دیدگاه‌ها و اعمال توصیه‌شده در «منهاج فردوسیان» را بیان می‌کنیم تا تفاوت این دو نوع از تشیع، بهتر آشکار شود. البته لازم به ذکر است که بعضی از این دیدگاه‌ها و رفتارها، دین نیست بلکه «آئین» است یعنی به عنوان تشیع بدان پرداخته نمی‌شود ولی در حد دستورات دینی، محترم شمرده ‌می‌شود.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دیدگاه‌های تشیع نانوشته در باره‌ی مسائل اجتماعی:
۱. در تشیع نانوشته معتقدند «حضور در اجتماع» به حضور در شب‌نشینی‌ها ـ هر چند بی‌فایده باشد ـ است.
در منهاج فردوسیان معتقدند اصل اجتماع، در نماز جمعه و نماز جماعت است و اجتماعی بودن شرعی را به حضور در این مراسم می‌دانند.
۲. در تشیع نانوشته معتقدند خدمت به مردم، برتر از عبادت‌هایی مانند نماز و روزه است.
در منهاج فردوسیان معتقدند خدمت به مردم در صورتی مفید به کمال و سعادت است که همراه با مراعات قانون‌های ضروری و ممنوع باشد.
۳. در تشیع نانوشته معتقدند ارزش انسان‌ها به عملکرد اجتماعی آنان است، هر چند دارای اعتقادات ناصحیح و انحرافی باشند.
در منهاج فردوسیان معتقدند ارزش انسان به داشتن اعتقادات صحیح و اعمال صالح است و کارهای نیک، از کسی که اعتقادات درست ندارد، پذیرفته نمی‌شود.
۴. در تشیع نانوشته معتقدند تعارف زیاد در هنگام ورود به اماکن و خروج از آن، مخصوصاً نسبت به سادات، علما و سالخوردگان، نوعی تواضع و احترام است.
در منهاج فردوسیان معتقدند سفارشی به انجام چنین کاری نشده است.
۵. در تشیع نانوشته معتقدند آغاز ورود و خروج، از نفر سمت راست، مستحب است.
در منهاج فردوسیان معتقدند چنین چیزی مستحب شمرده نشده است.اشکال حاج فردوسی, ظهور

مقدمه:
نوعی از تشیع، در جامعه‌ی امروز ما به عنوان دین رسمی پذیرفته شده که بخش‌هایی از قواعد نظری و قوانین عملی آن، در هیچ کتاب و سندی نوشته نشده و مستند به هیچ سند معتبری از وحی نیست، ولی به شدت در عمل، ‌مراعات ‌می‌شود و بدنه‌ی اصلی فرهنگی دینداری عوام شیعه‌ی امروز را تشکیل می‌دهد، این نوع از تشیع را «تشیع نانوشته» می‌نامیم.
چون این دیدگاه‌ها و اعمال، در نزد تقریباً عموم شیعیان ایران رایج است، از آن به «تشیع» یاد می‌کنیم ولی در حقیقت، اینها تشیع ناب و خالص نیست. و از آن جهت به آن «نانوشته» می‌گوییم که عمده‌ی آن، حتی در جایی نوشته نشده و فقط به صورت سینه به سینه از نسلی به نسل بعد منتقل می‌گردد، یا به صورت موجی توسط رسانه‌های جمعی (تلویزیون،‌ رادیو، اینترنت و روزنامه) به قالب عملی دینی جلوه‌گر ‌می‌شود.
البته باید توجه داشت که این دیدگاه‌ها و آداب عملی، از مواردی انتخاب شده که عمومیت دارد و قسمت زیادی از دیدگاه‌ها و آداب و رسوم شیعیان در نقاط مختلف ایران، در آن نیامده است.
همچنین لازم به ذکر است که این دیدگاه‌ها و آداب، مربوط به شیعیان ایران است و اگر دیدگاه‌ها و آداب سایر شیعیان مانند شیعیان عراق، عربستان، هند و پاکستان مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد، عجایب و غرایب بسیار دیگری بر این مجموعه افزوده می‌شود.
و نیز باید توجه داشت که این دیدگاه‌ها و آداب و رسوم، مربوط به زمان حال است و از آنچه در گذشته، رایج بوده و اکنون مورد توجه نیست، چشم‌پوشی شده است. امیدواریم روزی بیاید که موارد یاد شده در ذیل، با موارد منهاجی آن، جایگزین گردد.
در ادامه، نمونه‌هایی از تفاوت «تشیع نانوشته» به همراه مقایسه‌اش با دیدگاه‌ها و اعمال توصیه‌شده در «منهاج فردوسیان» را بیان می‌کنیم تا تفاوت این دو نوع از تشیع، بهتر آشکار شود. البته لازم به ذکر است که بعضی از این دیدگاه‌ها و رفتارها، دین نیست بلکه «آئین» است یعنی به عنوان تشیع بدان پرداخته نمی‌شود ولی در حد دستورات دینی، محترم شمرده ‌می‌شود.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دیدگاه‌های تشیع نانوشته در باره‌ی قرآن:
۱. در تشیع نانوشته معتقدند ختم سوره‌ی انعام ـ با طول و تفصیل معروف ـ در برآوردن حوائج، بسیار مؤثر است.
در منهاج فردوسیان معتقدند این ختم و دعاهایی که به عدد مخصوص در لابلای تلاوت خوانده و تکرار ‌می‌شود، هیچ سند قوی یا ضعیفی از وحی و خاندان عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) ندارد.
۲. در تشیع نانوشته معتقدند باز بودن سجاده، مکروه و حتی حرام است.
در منهاج فردوسیان معتقدند باز بودن سجاده، مکروه یا حرام نیست.
۳. در تشیع نانوشته معتقدند بلند شدن در پیش پای تازه‌وارد، وقتی قرآن به دست دارند و مشغول تلاوت هستند، بی‌احترامی به قرآن است.
در منهاج فردوسیان معتقدند چنین کاری بی‌احترامی به قرآن،‌ نیست.
۴. در تشیع نانوشته معتقدند بوسیدن قرآن، نشانه‌ی احترام به آن و مستحب است.
در منهاج فردوسیان معتقدند توصیه‌ای به بوسیدن قرآن نیامده است.
۵. در تشیع نانوشته معتقدند خواندن آیه‌ی «أَمَّن یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ» برای شفای بیماران، مفید است.
در منهاج فردوسیان معتقدند به چنین کاری برای شفای بیماران، توصیه نشده است.
۶. در تشیع نانوشته معتقدند گذاشتن هر کتابی ـ بخصوص اگر قطور و سنگین باشد ـ بر روی قرآن، بی‌احترامی و گناه است.
در منهاج فردوسیان معتقدند چنین کاری به عنوان توهین به قرآن کریم، معرفی نشده است.

[۲۶۰] محکم: «وَأَمَّا الَّذِینَ فَسَقُوا فَمَأْوَاهُمُ النَّارُ کُلَّمَا أَرَادُوا أَن یخْرُجُوا مِنْهَا أُعِیدُوا فِیهَا وَقِیلَ لَـهُم ذُوقُوا عَذَابَ النَّارِ الَّذِی کنتُم بِهِ تُکذِّبُونَ» (سوره‌ی سجده، آیه‌ی ۲۰)
ترجمه: «و اما کسانی که نافرمانی کرده‏اند پس جایگاهشان آتش است هر بار که بخواهند از آن بیرون بیایند در آن بازگردانیده می‏شوند و به آنان گفته می‏شود عذاب آن آتشی را که دروغش می‏پنداشتید [و سبکش می‌شمردید،] بچشید»

********************

[۲۶۱] محکم: «یوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِی النَّارِ یقُولُونَ یا لَیتَنَا أَطَعْنَا اللهَ وَأَطَعْنَا الرَّسُولَا * وَقَالُوا رَبَّنَا إِنَّا أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَکبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِیلَا * رَبَّنَا آتِهِمْ ضِعْفَینِ مِنَ العَذَابِ وَالعَنْهُمْ لَعْنًا کبِیرًا» (سوره‌ی احزاب، آیات ۶۶ تا ۶۸)
ترجمه: «روزی که چهره‏هایشان را در آتش زیر و رو می‏کنند، می‏گویند: ای کاش ما خدا را فرمان می‏بردیم و پیامبر را اطاعت می‏کردیم. و می‏گویند: پروردگارا ما رؤسا و بزرگتران خویش را اطاعت کردیم و ما را از راه به در کردند. پروردگارا آنان را دو چندان عذاب ده و لعنتشان کن، لعنتی بزرگ»

********************

[۲۶۲] محکم: «وَالَّذِینَ کفَرُوا لَـهُم نَارُ جَهَنَّمَ لَا یقْضَی عَلَیهِمْ فَیمُوتُوا وَلَا یخَفَّفُ عَنْهُم مِّنْ عَذَابِهَا کذَلِک نَجْزِی کلَّ کفُورٍ * وَهُمْ یصْطَرِخُونَ فِیهَا رَبَّنَا أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا غَیرَ الَّذِی کنَّا نَعْمَلُ أَوَلَمْ نُعَمِّرْکم مَّا یتَذَکرُ فِیهِ مَن تَذَکرَ وَجَاءکمُ النَّذِیرُ فَذُوقُوا فَمَا لِلظَّالِمِینَ مِن نَّصِیرٍ» (سوره‌ی فاطر، آیات ۳۶ و ۳۷)
ترجمه: «و[لی] کسانی که کافر شده‏اند آتش جهنم برای آنان خواهد بود. حکم به مرگ بر ایشان [جاری] نمی‏شود تا بمیرند [و خلاص شوند] و نه عذاب آن از ایشان کاسته شود. [آری] هر ناسپاسی را چنین کیفر می‏دهیم. و آنان در آنجا فریاد برمی‏آورند: پروردگارا ما را بیرون بیاور تا غیر از آنچه می‏کردیم، کار شایسته کنیم. [ولی افسوس که به آنان گفته می‌شود:] مگر شما را [آن قدر] عمر دراز ندادیم که هر کس که باید در آن عبرت گیرد، عبرت می‏گرفت و [آیا] برای شما هشداردهنده [یعنی پیامبر] نیامد؟! پس [این عذاب دردناک را برای همیشه] بچشید که برای ستمگران، یاوری نیست»

********************

[۲۶۳] محکم: «هَذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِی کنتُمْ تُوعَدُونَ * اصْلَوْهَا الیوْمَ بِمَا کنتُمْ تَکفُرُونَ * الیوْمَ نَخْتِمُ عَلَی أَفْوَاهِهِمْ وَتُکلِّمُنَا أَیدِیهِمْ وَتَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِمَا کانُوا یکسِبُونَ» (سوره‌ی یس، آیات ۶۳ تا ۶۵)
ترجمه: «این است جهنمی که به شما وعده داده می‏شد. به [جرم] آنکه کفر می‏ورزیدید اکنون در آن درآیید. امروز بر دهـان‌های آنان مُهر می‏نهیم و دست‌هایشان با ما سخن می‏گویند و پاهایشان بدانچه فراهم می‏ساختند گواهی می‏دهند».

نقدی بر جان دادن گنهکاران از دانستن شوق خدای تعالی به توبه‌ی آنان

صوفیه، بسیار به حدیثی استناد و چنگ‌اندازی می‌کنند که در آن، ادعا شده اگر انسان، بداند که خدای تعالی چقدر منتظر و مشتاق اوست، جان می‌دهد. البته اصل این که خدای تعالی می‌خواهد و مشتاق است که انسان، از قعر طبیعت و ماده، خود را به اوج قله‌های معنویت برساند، در جای خود، اثبات شده است. اما اکنون، سخن در این است که آیا انسان نیز چنین است و اگر عمق اشتیاق الهی را بداند، سر از پا نشناخته، رهسپار راه رضای او خواهد شد؟
متن روایت این است:
أَوْحَى اللَّهُ إِلَى دَاوُدَ: «لَوْ یَعْلَمُ الْمُدَبِّرُونَ عَنِّی‏ کَیْفَ إنْتِظَارِی‏ لَهُمْ وَ رِفْقِی بِهِمْ وَ شَوْقِی‏ إِلَى تَرْکِ مَعَاصِیهِمْ لَمَاتُوا شَوْقاً إِلَىّ وَ تَقَطَّعَتْ أَوْصَالُهُمْ مِنْ مَحَبَّتِی‏»
ترجمه: خداوند به داوود وحى فرمود: اى داوود! اگر آنانى که از من رو گردانیده‏اند بدانند که من چگونه انتظار آنها را مى‏کشم و چه مدارایى با آنها دارم و چگونه مشتاقم که گناهان را ترک کنند، از بسیارىِ شوق به من می‌مردند، و بند بندشان از محبّت من از هم جدا می‌شد.
منبع: إحیاء علوم الدین، غزالی، جلد ۴، صفحه‌ی ۹۵؛ کشف الأسرار و عده الأبرار، رشید الدین میبدی، جلد ‏۳، صفحه‌ی ۳۵۸.
پس قدیمی‌ترین منبعی که این روایت را آورده است، احیاء علوم الدین غزالی است که کتابی اخلاقی می‌باشد نه حدیثی، و نویسنده‌اش سنی و ناصبی است. همچنین در کتاب کشف الاسرار میبدی آمده که کتابی تفسیری است نه حدیثی و نویسنده‌اش، از اصحاب سقیفه می‌باشد.
بعضی از علما، این حدیث را از اسرائیلیات شمرده‌اند و برخی دیگر، از باب «تسامح در ادله‌‌ی سنن» و این که منافات کلی‌ای با سایر معارف وحیانی ندارد، با تسامح، آن را پذیرفته‌اند.
در هر حال، از این روایت، نمی‌توان به قاعده‌ی نظری‌ای رسید؛ زیرا منبع آن به شدت مخدوش است، مؤلف منبع اولیه‌اش ناصبی است، خود حدیث، مرسل است و …

بسم الله الرحمن الرحیم

حضرت آیت الله مجتهدی تهرانی (ره) به نقل از حدیثی از امام صادق علیه السلام می‌فرمودند:
برای اینکه بدانید اعمالی را که انجام می‌دهید مورد قبول خداوند قرار می‌گیرد یا نه، ببینید بعد از هر عمل چه کاری را انجام می‌دهید:
۱ ـ الطاعه بعد الطاعه دلیل علی قبول الطاعه؛
اگر طاعت پشت طاعت انجام می‌دهید دلیلی بر مورد قبول قرار گرفتن طاعت های شماست.

۲ ـ الطاعه بعد المعصیه دلیل علی غفران المعصیه؛
اگر بعد از معصیت و گناه ، طاعتی انجام می‌دهید دلیلی بر بخشیده شدن آن معصیت است.

۳ ـ المعصیه بعد الطاعه دلیل علی رد الطاعه؛
اگر بعد از طاعتی ، گناه و معصیتی انجام دهید، دلیلی بر عدم پذیرش و رد شدن آن طاعت شماست.

۴ ـ المعصیه بعد المعصیه دلیل علی خذلان العبد؛
اگر همینطور گناه و معصیت پشت گناه و معصیت انجام شود، وای به حال آن بنده که در زیانکاری بس وحشتناکی است.

آیا این حدیث، درست و منهاجی است؟

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

جواب:

باسمه تعالی

سلام علیکم
در باره‌ی این متن، توجه شما را به چند نکته جلب می‌کنم:
۱. قسمتی از متن بالا، در منابع شیعی، یافت شد که به شرح زیر است:
وَ فِی حَدِیثٍ عَنْهُ ص أَنَّهُ قَالَ: الطاعه [الْمَعْصِیَهُ] بَعْدَ الطَّاعَهِ دَلِیلٌ عَلَى رَدِّ الطَّاعَهِ وَ الطَّاعَهُ بَعْدَ الْمَعْصِیَهِ دَلِیلٌ عَلَى غُفْرَانِ الْمَعْصِیَهِ. (عوالی اللئالی العزیزیه فی الأحادیث الدینیه، ابن ابی جمهور احسائی، جلد ۱، صحفه‌ی ۲۸۳، الفصل العاشر فی أحادیث تتضمن شیئا من الآداب الدینیه)
۲. متنی که از مرحوم مجتهدی در چهار بند ذکر کردید را در منابع شیعه نیافتم.
۳. آنچه در روایت عوالی اللئالی است، به نقل از رسول خداست نه امام صادق علیهما السلام.
۴. روایت عوالی اللئالی، مرسل است یعنی سند ندارد و نداشتن سند، حدیث را ضعیف می‌کند.
۵. کتاب عوالی اللئالی، مورد قبول بزرگان حدیث نیست و اشکالات متعددی بر آن وارد می‌دانند که در کتاب «منابع منهاج فردوسیان» به آن پرداخته شده است.
۶. مؤلف این کتاب، یعنی ابن ابی جمهور احسائی، متهم به صوفی‌گری و غلو است و از اعتبار و وجاهتی در میان علمای بزرگ حدیث، برخوردار نیست.
۷. از روایات کتاب عوالی اللئالی،‌ در تنظیم برنامه‌ی تربیتی منهاج فردوسیان استفاده نشده است، زیرا مؤلف و کتاب، هر دو مورد اختلاف و اتهام هستند.

نتیجه‌گیری:
با این حساب، به نظر می‌رسد متنی که از مرحوم مجتهدی نقل کرده‌اید، در خور توجه نباشد.

موفق باشید
حاج فردوسی

بسمه تعالی

با عرض سلام و احترام
نظر جناب عالی در باره تعداد فرزند و رابطه‌ی تربیت آن در منهاج فردوسیان چیست؟ در قدیم شعاری بود که «فرزند کمتر، زندگی بهتر» ولی این شعار عوض شده که «فرزند بیشتر، زندگی بهتر»
در منهاج فردوسیان، اصل، تعداد زیاد فرزند است یا تربیت صحیح فرزندان؟ با توجه به مشکلات جامعه‌ی امروزی که مسلماً شما به عنوان یک پدر با آن‌ها آشنا هستید؟

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
باسمه تعالی

سلام علیکم
قدر مسلم، این است که اگر کسی دارای زن و فرزند شد، باید آنان را تا جایی که می‌تواند از آتش جهنم دور کند. دستور صریح خدای تعالی در قرآن است که می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَهُ» یعنی: اى کسانى که ایمان آورده‏اید، خودتان و خانواده‌تان را از آتشى که هیزم آن، مردم و سنگهاست حفظ کنید.
پس یا نباید بچه‌دار شوید و یا اگر بچه‌دار شدید، باید به اندازه‌ی توانتان، آنان را با اعتقادات صحیح و اعمال صالح آشنا سازید و بعد از این که آشنا شدند، چنانچه واجب را ترک کردند، امر به معروفشان کنید و چنان که گناهی انجام دادند، نهی از منکرشان نمایید.
امروزه، داشتن هر فرزند، مساوی با دغدغه‌های فراوانی است. از مراقبت‌های ریز و درشت ایام بارداری گرفته تا دوران شیرخوارگی و مدرسه و سپس تحصیلات عالیه و ازدواج و شغل.
در زمان‌های گذشته، بچه‌ها با آب و نان بزرگ می‌شدند ولی اکنون به ده‌ها چیز دیگر نیاز دارند و خواهان آن از پدر هستند.
خانه‌های ساده و بی‌امکانات قدیم، تبدیل به خانه‌هایی شده که همه جور امکانات باید در آن باشد. امروزه خانه‌ای که آب لوله‌کشی، حمام، برق، گاز، تلفن و اینترنت نداشته باشد، مخروبه محسوب شده و فرزندانمان حاضر به زندگی در آن نیستند.
در قدیم، معمولاً بچه‌ها، شغل پدرانشان را ادامه می‌دادند و بر درآمد اندک آن، قناعت می‌کردند. امروزه، معمول بچه‌ها، به دنبال تکنولوژی‌های جدید و زندگی‌های لوکس و تجملاتی هستند و چیزی به نام قناعت نمی‌شناسند.
در قدیم، هر بچه ـ چه دختر بود و چه پسر ـ بازوی خانواده محسوب می‌شد، ولی امروزه، بچه‌ها، دروازه‌ای برای تلف کردن دارایی و حاصل زحمات پدران محسوب می‌شوند.
با این حساب، به نظر می‌رسد امروزه باید گفت: «فرزند کمتر، دردسر کمتر» یا «فرزند کمتر، آسودگی خیال بیشتر».
توصیه‌ی من به اصحاب منهاج فردوسیان این است که حتماً متناسب با توان مالی و فرصتی که برای تربیتشان دارند، فرزند بیاورند. دردسرها و مشکلات بچه، با بزرگ شدنش بزرگ‌تر می‌شود. پس به امروزتان نگاه نکنید. عمر شریف را صرف اصلاح دیدگاه‌ها و اعمالتان نمایید و دلخوش به استغفار فرزندانتان بعد از مردنتان نباشید. امروز و با توانی که دارید، بار خودتان را ببندید و بدون چشمداشت به خیرات بازماندگان، قدم در درجات عالیه‌ی بهشت بگذارید.
اگر بچه‌دار نشوید، از شما نخواهند پرسید که چرا بچه‌دار نشدید؟ ولی اگر فرزندی به دنیا آوردید، باید برای خیلی چیزها پاسخ آماده کنید.
در دعای حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) که در قرآن آمده، تفکر کنید که می‌فرماید: «وَ لاتُخْزِنِى یَوْمَ یُبْعَثُونَ * یَوْمَ لایَنْفَعُ مَالٌ وَ لابَنُوْنَ * اِلاَّ مَنْ اَتَى اللهَ بِقَلبٍ سَلِیْمٍ»
یعنی خدایا روزى که مردم بر انگیخته مى‏گردند، مرا رسوا مساز و به خاطر لغزش‏هایم مرا نکوهش مکن! روز رستاخیز، همان روز سرنوشت‌سازى است که نه دارایى‏هاى بسیار براى انسان سودى مى‏بخشد و نه فرزندان بى‏شمار؛ چرا که آن‏ها نمى‏توانند براى کسى کارى انجام دهند و کسى به وسیله آنها نمى‏تواند از کیفر کارش نجات یابد. مگر کسى که با قلبى پاک و پاکیزه از شرک و کفر، به پیشگاه خدا بار یابد. مگر کسى که با دلى پاک و پاکیزه از گناه و تباهى وارد صحراى محشر گردد.
و به یاد داشته باشید که خدای تعالی به ما هشدار داده است که: «إِنَّمَا أَمْوَالُکُمْ وَ أَوْلَادُکُمْ فِتْنَهٌ وَ اللهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ»
یعنی همانا دارایی‌ها و فرزندانتان مایه‌ی آزمایش شما هستند و حال آن که مزد فراوان در نزد خداست.

موفق باشید
حاج فردوسی